Giải mã 'cơn sốt' thi đánh giá năng lực
Ô nhiễm không khí, đặc biệt là vấn đề bụi mịn, đang trở thành mối lo ngại lớn trên toàn cầu, trong đó có Việt Nam. Tại các đô thị lớn, chất lượng không khí ngày càng suy giảm, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và đời sống của người dân. Theo báo cáo từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hơn 90% dân số toàn cầu đang phải sống trong bầu không khí ô nhiễm, và Việt Nam nằm trong nhóm các quốc gia có mức độ ô nhiễm đáng báo động.Mặc dù các chính sách bảo vệ môi trường đã được triển khai, tình trạng ô nhiễm không khí vẫn tiếp tục gia tăng. Trong đó, bụi mịn và bụi siêu mịn được xem là một trong những tác nhân chính gây ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe con người, từ hệ hô hấp, tim mạch cho đến làn da.Vậy bụi mịn là gì? Theo Cục Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ (EPA), bụi mịn (Particulate Matter - PM) là những hạt vật chất rắn hoặc lỏng có kích thước siêu nhỏ, lơ lửng trong không khí. Chúng thường xuất phát từ các nguồn như khí thải phương tiện giao thông, hoạt động công nghiệp, đốt nhiên liệu hóa thạch, và cả các nguồn tự nhiên như bão cát hay cháy rừng. Kích thước của bụi mịn được đo bằng micromet (µm), và chúng thường quá nhỏ để có thể nhìn thấy bằng mắt thường.Chỉ số bụi mịn là một thông số quan trọng để đánh giá mức độ ô nhiễm không khí, đặc biệt tại các khu vực đô thị và công nghiệp. Hai loại bụi mịn phổ biến nhất là PM2.5 (các hạt có đường kính nhỏ hơn 2.5 µm) và PM10 (các hạt có đường kính nhỏ hơn 10 µm). Trong đó, PM2.5 được coi là nguy hiểm hơn do khả năng xâm nhập sâu vào phổi và máu, gây ra nhiều vấn đề sức khỏe và tác động xấu tới làn da. Với kích thước siêu nhỏ, bụi mịn không chỉ ảnh hưởng đến hệ hô hấp và tim mạch mà còn tác động tiêu cực đến làn da. Chúng có thể làm tắc nghẽn lỗ chân lông, gây mụn, kích ứng, và đẩy nhanh quá trình lão hóa da. Đặc biệt, các hạt bụi mịn còn chứa nhiều chất độc hại như kim loại nặng và hydrocacbon thơm đa vòng (PAHs), có khả năng gây tổn thương tế bào da và làm tăng nguy cơ ung thư da. Trước tình hình này, việc hiểu rõ về chỉ số bụi mịn và các biện pháp bảo vệ sức khỏe, làn da trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.Bụi mịn được phân loại dựa trên kích thước của các hạt, trong đó mỗi loại có khả năng tác động khác nhau. Đáng chú ý nhất là bụi mịn PM1.0, với kích thước nhỏ hơn 1 micromet (chỉ bằng khoảng 1/50 chiều rộng của một sợi tóc). Loại bụi này có khả năng vượt qua hàng rào bảo vệ của hệ hô hấp, xâm nhập sâu vào phế nang, gây cản trở quá trình trao đổi ô xy. Không chỉ vậy, chúng còn có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh và thậm chí làm biến đổi cấu trúc DNA.Tiếp theo là bụi mịn PM2.5, có kích thước từ 1.0 đến 2.5 micromet (tương đương 1/20 chiều rộng sợi tóc). Loại bụi này dễ dàng thâm nhập vào máu thông qua đường hô hấp, mang theo các chất độc hại như nitơ, carbon và các hợp chất kim loại. Khi nồng độ PM2.5 trong không khí tăng cao, bầu trời thường trở nên mờ đục, giống như sương mù, làm giảm tầm nhìn và gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.Bụi mịn PM10, với kích thước từ 2.5 đến 10 micromet (khoảng 1/5 chiều rộng sợi tóc), thường xuất hiện từ các hiện tượng tự nhiên như cháy rừng, núi lửa phun trào, bão cát hoặc lốc xoáy. Ngoài ra, chúng cũng có thể bắt nguồn từ phấn hoa, bào tử nấm hoặc chất thải của côn trùng. Mặc dù kích thước lớn hơn so với PM1.0 và PM2.5, PM10 vẫn có khả năng gây ra các vấn đề về hô hấp và kích ứng da. Bên cạnh đó, còn có các loại bụi siêu mịn với kích thước cực nhỏ, bao gồm:Đặc biệt, bụi siêu mịn PM0.1 có kích thước nhỏ đến mức không thể nhìn thấy bằng mắt thường. Để so sánh, một hạt phấn hoa thường có kích thước từ 10 đến 30 micromet đã rất khó quan sát, trong khi các hạt bụi siêu mịn PM0.1 hoặc thậm chí các loại virus, vi khuẩn còn nhỏ hơn nữa. Chính vì kích thước siêu nhỏ này, chúng dễ dàng xâm nhập sâu vào cơ thể, làn da và gây ra nhiều tác động tiêu cực. Theo hướng dẫn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), nồng độ bụi mịn PM2.5 và PM1.0 được coi là an toàn cho sức khỏe nên duy trì ở các mức như sau: Tuy nhiên, WHO cũng nhấn mạnh rằng không có ngưỡng bụi mịn nào được coi là hoàn toàn vô hại. Ngay cả khi tiếp xúc với nồng độ thấp, bụi mịn vẫn có thể gây ra các vấn đề sức khỏe và làn da. Dưới đây là bảng phân loại mức độ ô nhiễm bụi mịn PM2.5 và PM1.0 để tham khảo:Chất lượng không khí chungNồng độ bụi (µm/m3)Trạng tháiPM10(Bụi thô)PM2.5(Bụi mịn)PM1.0(Bụi siêu siêu mịn)Kém255 trở lên56 trở lên56 trở lênCó hại cho sức khỏe155 - 25436 - 5536 - 55Vừa phải55 - 15413 - 3513 - 35Tốt54 trở xuống12 trở xuống12 trở xuốngCác bạn hoàn toàn có thể kiểm tra nồng độ bụi mịn PM2.5 và PM1.0 tại khu vực mình sinh sống bằng cách sử dụng các ứng dụng trên điện thoại hoặc truy cập trang web chính thức của các tổ chức quản lý môi trường. Theo thông tin mới nhất từ ứng dụng Air Visual (phát triển bởi IQAir, có trụ sở tại Thụy Sĩ), nồng độ bụi mịn PM2.5 tại TP.HCM đang ở mức 65.0 μg/m³, vượt xa ngưỡng an toàn 5 μg/m³ do Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị. Điều này cho thấy mức độ ô nhiễm không khí tại thành phố này đã cao gấp 13 lần so với tiêu chuẩn an toàn, báo hiệu tình trạng đáng báo động. Trong khi đó, tại Hà Nội, nồng độ bụi mịn PM2.5 còn ở mức cao hơn, vượt ngưỡng nghiêm trọng và được cảnh báo bằng màu tím trên bảng chỉ số chất lượng không khí.Theo Health, do kích thước siêu nhỏ và trọng lượng nhẹ, bụi mịn có khả năng lơ lửng trong không khí lâu hơn so với các hạt bụi lớn hơn. Điều này làm tăng nguy cơ con người và động vật hít phải chúng. Với kích thước chỉ từ 2.5 micromet trở xuống (nhỏ hơn 1/20 đến 1/30 đường kính sợi tóc), bụi mịn dễ dàng vượt qua hàng rào bảo vệ của mũi và họng, xâm nhập sâu vào phổi, thậm chí một số hạt siêu nhỏ còn có thể thâm nhập vào hệ tuần hoàn máu. Không chỉ gây hại cho hệ hô hấp và tim mạch, mà bụi mịn (PM2.5 và PM10) còn tác động tiêu cực đến làn da. Dưới đây là những ảnh hưởng xấu mà bụi mịn có thể "âm thầm" gây ra cho làn da:Ô nhiễm môi trường ngày càng nghiêm trọng và nồng độ bụi mịn PM2.5 tại 2 thành phố lớn ngày càng vượt ngưỡng cho phép. Vậy đâu là giải pháp hoàn hảo cho làn da luôn khỏe đẹp giữa mùa ô nhiễm không khí? Theo các chuyên gia da liễu, liệu trình skincare trước vấn nạn ô nhiễm môi trường quan trọng nhất vẫn là bước làm sạch. Một làn da sạch luôn là nền tảng quan trọng để có một vẻ ngoài tươi sáng và rạng rỡ. Nhưng trong bối cảnh ô nhiễm không khí ngày càng nghiêm trọng, đặc biệt là sự xuất hiện của bụi mịn PM2.5, việc duy trì một làn da khỏe mạnh và đáng mơ ước trở nên khó khăn hơn bao giờ hết.Bụi mịn PM2.5, với kích thước siêu nhỏ, không chỉ xâm nhập sâu vào da mà còn phá hủy hàng rào bảo vệ tự nhiên, làm mất đi sự cân bằng vốn có. Chúng âm thầm cản trở quá trình tái tạo da, dẫn đến hàng loạt vấn đề như mụn, kích ứng, viêm da, và đẩy nhanh quá trình lão hóa sớm. Đáng lo ngại hơn, hầu hết các sản phẩm sữa rửa mặt hiện nay trên thị trường đều không thể làm sạch sâu các hạt bụi mịn PM1.0 và PM2.5, khiến làn da khó lòng đạt được trạng thái sạch mịn và tươi khỏe giữa tình trạng ô nhiễm không khí đáng báo động.Dự báo được xu thế tất yếu và thấu hiểu được trách nhiệm của mình, thương hiệu Rejuvaskin với hơn 35 năm nổi tiếng tại Mỹ đã nghiên cứu và cho ra đời dòng sản phẩm sữa rửa mặt làm sạch bụi mịn PM2.5 Rejuvaskin Facial Cleanser. Đây là sản phẩm tiên phong tiên phong mang đến giải pháp bảo vệ sinh học với công thức làm sạch sâu cả bụi mịn mà cực kỳ dịu nhẹ và lành tính. Sữa rửa mặt Rejuvaskin Facial Cleanser mang lại cảm giác làm sạch sảng khoái mà không gây khô căng, phù hợp ngay cả với làn da nhạy cảm hay da mụn đạt tiêu chuẩn Good Face Project Hoa Kỳ. Với sự kết hợp hoàn hảo giữa các hoạt chất làm sạch chống ô nhiễm và thành phần tái tạo da, Rejuvaskin Facial Cleanser đã được kiểm chứng mang lại làn da mịn màng, sáng khỏe, tươi trẻ chỉ sau 7 ngày sử dụng.Tham khảo chi tiết sữa rửa mặt làm sạch bụi mịn Rejuvaskin tại đây và nhận ưu đãi hấp dẫn chưa từng có tới 19%: https://maihan.vn/rejuvaskin/sua-rua-mat-chong-o-nhiem-rejuvaskin.htmlKhông chỉ có bước làm sạch da mà các bạn nhớ dùng kem chống nắng có chỉ số SPF phù hợp để bảo vệ da khỏi tác hại của tia UV và bụi mịn. Đồng thời, sử dụng sản phẩm kem dưỡng chống ô xy hóa giúp trung hòa gốc tự do, ngăn ngừa lão hóa. Cũng cần đắp mặt nạ dưỡng ẩm giúp phục hồi và tăng cường hàng rào bảo vệ da.Hạn chế ra ngoài khi chỉ số bụi mịn cao và đeo khẩu trang chống bụi mịn khi đi ra đường. Bụi mịn là "kẻ thù" của làn da, nhưng với các biện pháp chăm sóc và bảo vệ phù hợp, bạn có thể giữ cho làn da luôn khỏe mạnh và tươi trẻ. Tình trạng ô nhiễm không khí tại Việt Nam nói chung và ở 2 thành phố lớn Hà Nội, TP.HCM ngày càng leo thang trên mức báo động đỏ. Vậy nên, các bạn cần trang bị kiến thức chăm sóc sức khỏe cùng làn da đúng cách để luôn khỏe đẹp giữa mùa ô nhiễm. Nhớ là bước làm sạch da vô cùng quan trọng và bắt buộc phải sử dụng các sản phẩm có khả năng làm sạch được bụi mịn nhé.Highlights VBA 2023: Sao Việt kiều giúp Nha Trang Dolphin đứng trước cơ hội lịch sử
Tổ chức Times Higher Education (THE) đặt trụ sở tại Anh ngày 22.1 công bố bảng xếp hạng ĐH tốt nhất thế giới theo nhóm ngành đào tạo năm 2025. Lần đầu tiên, có 9 trường ĐH Việt Nam góp mặt và được xếp hạng ở 8/11 nhóm ngành là: kinh doanh và kinh tế, khoa học máy tính, khoa học sự sống, khoa học tự nhiên, khoa học xã hội, khoa học giáo dục, kỹ thuật, y tế và sức khỏe.Trong số này, 3 đại diện lần đầu được xếp hạng là ĐH Kinh tế TP.HCM, Trường ĐH Mở TP.HCM và Trường ĐH Y Hà Nội. Đây cũng là 3 trường mới góp mặt vào bảng xếp hạng ĐH tốt nhất thế giới năm 2025 do THE công bố vào năm 2024. Còn lại, 6 gương mặt cũ là ĐH Duy Tân, Quốc gia Hà Nội, Bách khoa Hà Nội, Quốc gia TP.HCM, Huế và Trường ĐH Tôn Đức Thắng.Hiện, chưa có đại diện nào của Việt Nam lọt vào tốp thế giới ở 3 lĩnh vực là nghệ thuật và nhân văn, luật, tâm lý. Với các nhóm ngành đào tạo còn lại, thứ hạng của các trường không thay đổi nhiều so với năm trước, song tín hiệu tốt là các ĐH vẫn giữ thứ hạng ổn định trong bối cảnh tổng số đơn vị tham gia xếp hạng tăng lên. Năm nay cũng không có đại diện nào lọt vào tốp 300 trường có nhóm ngành đào tạo ĐH tốt nhất thế giới.Chi tiết hơn, với lĩnh vực kinh doanh và kinh tế, ĐH Kinh tế TP.HCM dẫn đầu Việt Nam ở vị trí 301-400, cách biệt khá xa với các trường còn lại vốn chỉ nằm ở nhóm 601-800 và 801+. Còn ở ngành khoa học máy tính, Trường ĐH Tôn Đức Thắng đứng nhất với thứ hạng 401-500, chênh lệch nhỏ với vị trí số 2 là ĐH Duy Tân (nhóm 501-600).Ở nhóm ngành kỹ thuật, ĐH Duy Tân và Trường ĐH Tôn Đức Thắng đều đạt thứ hạng cao nhất Việt Nam, cùng thuộc vị trí 301-400. Điều này diễn ra tương tự ở lĩnh vực khoa học sự sống (hai trường cùng đạt thứ hạng 401-500) và khoa học tự nhiên (301-400). Còn ở nhóm ngành y tế và sức khỏe, ĐH Duy Tân được xếp số 1 Việt Nam ở thứ hạng 401-500. Tương tự, ĐH này cũng dẫn đầu lĩnh vực khoa học xã hội (401-500).Riêng ở lĩnh vực khoa học giáo dục Việt Nam chỉ có một đại diện là ĐH Quốc gia Hà Nội, thuộc nhóm 401-500. Đây cũng là năm thứ hai liên tiếp trường đạt được thành tích này sau nhiều năm liền không có đơn vị nào từ Việt Nam góp mặt.THE thông tin phương pháp xếp hạng các nhóm ngành đào tạo vẫn dựa trên 18 tiêu chí, chia thành 5 nhóm là môi trường nghiên cứu, chuyển giao công nghệ, chất lượng nghiên cứu, giảng dạy và triển vọng quốc tế, tương tự cách xếp hạng các ĐH tốt nhất thế giới. Tuy vậy, để đảm bảo công bằng, trong mỗi nhóm ngành, tổ chức này sẽ điều chỉnh trọng số của một số tiêu chí chứ không áp dụng một tỷ lệ chung cho tất cả.THE ví dụ đối với nhóm ngành nghệ thuật và nhân văn, nơi công trình nghiên cứu không chỉ giới hạn ở các tạp chí khoa học, thì tiêu chí về trích dẫn bài báo sẽ bị giảm trọng số. Trong khi đó, nhóm ngành kỹ thuật lại chú trọng hơn vào năng suất nghiên cứu, hợp tác với doanh nghiệp, thế nên trọng số của các tiêu chí này sẽ tăng. Tóm lại, cách xếp hạng mỗi nhóm ngành sẽ tùy thuộc vào đặc thù tương ứng.Dữ liệu xếp hạng các nhóm ngành đào tạo tốt nhất thế giới được tổng hợp dựa trên 157 triệu trích dẫn khoa học, 18 triệu ấn phẩm nghiên cứu và phần phản hồi khảo sát từ hơn 93 nghìn học giả trên toàn cầu, THE nói thêm.THE là một trong những tổ chức xếp hạng ĐH có uy tín, nhiều năm kinh nghiệm và sức ảnh hưởng lớn nhất thế giới bên cạnh bảng xếp hạng của QS (Anh) và ShanghaiRanking Consultancy (Trung Quốc). THE xếp hạng các ĐH từ năm 2004 cùng QS, một năm sau khi thế giới lần đầu có bảng xếp hạng ĐH toàn cầu do ĐH Giao thông Thượng Hải (sau này là Shanghai Ranking Consultancy) công bố.
Mẹo tập thể dục ngoài trời cho một mùa hè tràn đầy năng lượng
Ngoài ra, mẫu xe VinFast cũng gây ấn tượng khi được trang bị phanh tay bố trí trên cần gạt vô lăng. Trang bị này Wuling Hongguang Mini EV cũng không có.
Báo Thanh Niên cập nhật nhanh nhất kết quả xổ số (KQXS), kết quả xổ số miền Bắc (XSMB), kết quả xổ số miền Nam (XSMN), kết quả xổ số miền Trung (XSMT), kết quả xổ số điện toán trực tiếp nhanh nhất hôm nay thứ hai ngày 17.3.2025.KQXS TP.HCM, Đồng Tháp, Cà Mau, Thừa Thiên - Huế, Phú Yên...ngày 17.3.2025 ngày 17.3.2025 Ký hiệu trúng đặc biệt: Mời bạn đọc xem kết quả xổ số (KQXS) miền Bắc (XSMB), kết quả xổ số miền Nam (XSMN), kết quả xổ số miền Trung (XSMT) được cập nhật trên Báo Thanh Niên mỗi ngày.
'Bảo vật điện ảnh Nhật Bản' Hirokazu Kore-eda: Đôi khi làm được phim là do may mắn
Nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời, sự suy giảm testosterone này có thể tác động tiêu cực đến sức khỏe lâu dài. Dưới đây là những dấu hiệu cảnh báo giảm testosterone ở nam giới.Testosterone thấp có thể dẫn đến tăng cân, đặc biệt là tích tụ mỡ thừa quanh bụng. Tình trạng mỡ thừa tích tụ trên cơ thể quá nhiều sẽ ức chế khả năng tiết testosterone, dẫn đến sự mất cân bằng nội tiết. Không những vậy, các tế bào mỡ có thể chuyển đổi testosterone thành estrogen, khiến mức testosterone càng giảm nhiều hơn, theo chuyên trang sức khỏe Healthline (Mỹ).Để ứng phó, nam giới cần áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh, ăn các loại thực phẩm chất lượng như rau lá xanh, protein nạc, các loại hạt cùng các thực phẩm giàu kẽm, vitamin D. Bên cạnh đó, các món nhiều đường và thực phẩm chế biến như xúc xích, thịt nguội, lạp xưởng cần phải hạn chế. Nâng tạ sẽ giúp tăng cơ, đốt mỡ và tăng testosterone.Nồng độ testosterone thấp khiến nam giới cảm thấy mệt mỏi, mức năng lượng thấp. Tình trạng này vẫn xảy ra ngay cả khi họ ngủ đủ giấc. Nguyên nhân là do mức testosterone chịu trách nhiệm điều chỉnh mức năng lượng của cơ thể.Để xử lý, nam giới cần ngủ đủ giấc từ 7-8 tiếng/đêm. Giảm căng thẳng vì căng thẳng sẽ kích thích cơ thể tạo hoóc môn cortisol. Cortisol quá cao sẽ ức chế testosterone.Testosterone thấp sẽ tác động trực tiếp đến giảm ham muốn tình dục. Nguyên nhân có thể do suy tinh hoàn, lão hóa, mất cân bằng nội tiết ở tuyến yên hay vùng dưới đồi.Cách khắc phục là cần tập thể dục thường xuyên vì tập luyện sẽ giúp cải thiện lưu thông máu, tăng cường sức khỏe tình dục. Nếu nguyên nhân giảm ham muốn có liên quan đến mất cân bằng nội tiết hay tiểu đường, suy giáp, cường giáp, xơ vữa động mạch, trầm cảm, lo âu thì cần sớm đến bác sĩ khám.Testosterone là loại hoóc môn rất cần thiết để phát triển cơ bắp. Vì vậy, mức testosterone thấp sẽ dẫn đến mất khối lượng cơ, khiến nhiều hoạt động thể chất trở nên khó hơn. Đặc biệt, những người có mức testosterone thấp sẽ khó tăng cơ khi tập gym. Ngoài đi bác sĩ khám, họ cần tăng cường các bài sức mạnh, nạp đủ protein, ngủ đủ giấc và tránh lối sống ít vận động, theo Healthline.
